GEÇİCİ YA DA KALICI KATATER YERLEŞTİRİLMESİ
Kalıcı (tünelli) ve geçici katater, girişimsel radyoloji ünitelerinde steril koşullarda ultrasonografi ve skopi cihazı kullanılarak yerleştirilir. Ultrasonografi ile kataterin yerleştirilmesi planlanan damarın tıkalı olmadığı gösterildikten sonra girişim iğnesi damar içine yerleştirilir. Ultrasonografi kılavuzluğu istenmeyen damar girişlerini engelleyerek yan etki oranlarını da azaltır. Skopi ile katater yerleştirilmesi planlanan toplardamar kalp bileşkesi gösterilerek kataterin doğru pozisyonda tutulması sağlanır.
Geçici katater ciltten direkt olarak toplardamara, kalıcı katater ise cilt altında tünelde ilerletildikten sonra toplardamara takılır. Ultrasonografi ve skopi olmaksızın katater yerleştirilmemelidir. Kataterler tecrübeli kişiler tarafından her türlü damar müdahalesinin yapılabileceği girişimsel radyoloji ünitelerinde takılmalıdır.
Tünelli kataterler fistül için uygun damarı bulunmayan hastalarda 6 ay-1 yıl arasında kullanılabilirken geçici kataterler, kalıcı damar yolu açılmış hastalarda, fistül çalışır hale gelinceye kadar -ortalama 3 hafta- kullanılabilir.
Katater yerleştirilirken öncelikle boyun toplardamarları tercih edilir. Boyun kataterleri hastanın günlük yaşamını daha az kısıtlaması, tıkanma ihtimali daha az olması, daha uzun süre kullanılabilmesi, enfeksiyon riskinin daha az olması nedeniyle kasık toplardamarlarına göre daha çok tercih edilir. Geçici kataterler uzun süre kullanıma uygun olmayıp enfeksiyon riskini artırır. Enfeksiyon tedavisi kataterin çıkarılmasını veya diğer organlara yayılmasını önlemek için antibiyotik tedavisi gerektirir. Tünelli kateterler ise daha uzun süre kullanıma uygundur.
Kataterler yerleştirildikten hemen sonra kullanılabilir. Unutulmaması gereken kullanımdan sonra kateterin üzerinde yazan miktar kadar katetere heparin konulmalıdır.
Boyun sol tarafından büyük toplardamardan (Sol internal juguler ven) girilerek kalıcı tünelli kateterin yerleştirilmesi. Kateterin damar içinde kalan ucu kalp ile büyük toplardamar bileşkesine uzanırken ciltten çıkan ucu diyalize bağlanır.
Kateter yerleştirilmesinin riskleri;
- giriş yerinden kanama
- kateterin uygunsuz yerleştirilmesi
- hava embolisi
- damar hasarlanmasıdır.
