YUMUŞAK DOKU VE DİĞER DOKU BİYOPSİLERİ
Pankreas Biyopsisi
Pankreas baş, gövde ve kuyruk kısımlarından oluşur. Pankreastan orjin alan kitlelerin yerleşimine göre neden oldukları yakınmalarda farklılık ortaya çıkar. Pankreas baş kesiminden ortaya çıkan kitleler sıklıkla karaciğer dışı safra yollarına bası oluştururarak sarılık ile bulgu verebilir iken diğer yerleşimlerdeki kitleler daha geç ve bası ya da başka organa yayılmaya bağlı bulgular ile saptanabilir.
Pankreas kitlelerinden biyopsi girişimsel radyoloji bölümlerinde ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapılabilir. Pankreas önünde öncelikle mide ve barsakların olması nedeniyle her zaman özellikle küçük kitlelerde direkt yaklaşım mümkün olmayabilir. Genel olarak ultrasonografi eşliğinde yaklaşım daha hızlı ve güvenli olması nedeniyle tercih edilir. Aşırı barsak gazı nedeniyle bu mümkün olmadığı durumda bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapılması tercih edilebilir. Pankreas biyopsisinde hasta hazırlığı bu nedenle önemlidir. Hasta aç olmalı ve tercihen işlem sabah erken yapılarak hastada gaz birikiminin önüne geçilmelidir. Diğer biyopsilerde olduğu gibi hastanın kan sulandırıcı ilaç kullanmadığından emin olunmalı ve rutin kan testleri yapılmalıdır.
Pankreas kitlelerinden biyopsi ince iğne aspirasyon biyopsisi ya da doku yani trukat biyopsi şeklinde yapılabilir. Bu iki teknikten hangisinin seçileceği girişimsel radyologun tercihine, tecrübesine, kitlenin boyutuna, yerleşimine vasküler yapılar ile ilişkisine bağlıdır. Büyük boyutlu ve ulaşımı kolay kitlelerde trukat biyopsisi tercih edilirken küçük ve vasküler yapılara bitişik kitlelerde ince iğne aspirasyon biyopsisi patolog eşliğinde yapılabilir.
Karın içi Kitlelerinde Biyopsi
Karın içinde yerleşen hastalıklı dokular yer işgal ettikleri zaman bunlara kitle denir. Bu kitleler iyi ya da kötü huylu olabilir. Karın içi kitleler karaciğer, dalak, böbrek dışında pankreas, sürrenal, barsak, mezenter, lenf nodu kökenli olabilir. Hastanın tedavi edilebilmesi için yakınmalar yol açan kitlenin mutlaka tanısının konması gerekir. Tanı barsak kökenli olan kitlelerde endoskopi ya da kolonoskopi ile yapılması mümkün iken barsak dışı nedenli kitlelerde girişimsel radyoloji bölümünde ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapılması uygun olur. Bu kitlelerde güvenli mesafe olur ise doku aksi taktirde ince iğne biyopsisi yapılır.
.png)
Olgu• 64 yaşında erkek hastada karın içinde kitle (hastalıklı doku) saptanmıştır. Biyopsi amacıyla girişimsel radyoloji bölümüne başvurdur. Tedavi edilebilmesi için teşhis edilmedi gerekir.• Bilgisayarlı tomografi incelemesinde kontras madde kullanılmamış (1), kontras madde kullanıldıktan sonra alınan görüntülerde (2) karın içinde kitle izlenmektedir. (ok)• Kitleden biyopsi yapılması için güvenli bir giriş yeri görünmemektedir. Kitlenin arkasında kemik, önünde ve sağ ile sol taraflarında barsak yapıları izlenmektedir.*
• Bilgisayarlı tomografi eşliğinde doku biyopsisi* • Giriş aşamalı olarak yapılır. Güvenli şekilde iğne ilerletilir (1,2,3,4. görüntüler, ok) Kalın barsak yanından girilip kalın barsak arkasından geçilip iğneye (ok) yön verilipkalın barsak güvenli bir şekilde kaldırılıp kitleye doku biyopsisi için iğne yerleştirilir (5. görüntü, çift ok) Güvenli mesafe oluşturulduktan sonra doku biyopsisi alınarak (trucut) iğne çıkartılarak işlem sonlandırıldı. • Biyopsi yapıldıktan sonra kontrol görüntü alındı (6). Barsak ve diğer yapılar normal olarak değerlendirildi.
Safra Yollarını Tümörlerinde Punch biyopsi
Endoskopi ya da bronkoskopi eşliğinde uygulanabilir.Girişimsel radyolojide safra yolları tümörlerinin teşhisinde perkütan kolanjiografi devamında kılavuz tel üzerinden ilerletilerek uygulanır.
Dalak Biyopsisi
Dalak biyopsis kanama riskinden dolayı genellikle en az uygulanan biyopsi olmasına rağmen diğer biyopsilere göre yüksek kanama riski bulunmamaktadır. İzole dalak kitlelerinde biyopsi yapılarak gereksiz dalak cerrahisi riski azaltılabilir. Günümüz pratiğinde bir çok hekim dalakta lezyon saptandığı taktirde direkt cerrahiye yönlendirilerek hem tanı koyup hem de tedavi ettirdiklerini düşünmelerine rağmen günümüzde bilimsel olarak doğru yaklaşım dalak kitlelerinden biyopsi yapılması ve biyopsi sonucuna göre tedavinin planlanmasıdır.
Dalak biyopsisi girişimsel radyoloji bölümünde ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapılabilmektedir. Genel olarak hızlı yapılabilmesi yönünden ultrasonografi eşliğinde tercih edilmektedir. Hasta hazırlığında kan testlerinin yapılması ve kan grubuna bakılmasını kapsar. Antibiyotik verilmesi gerekmemektedir.
İşlem sonrası hasta en az 4 saat gözlenmeli, ultrasonografi kontrolü yapılıp hemogram bakılarak taburcu edilmelidir.
Ultrasonografi görüntüsünde dalakta kitle (soldaki görüntü mavi oklar). PET BT görüntülerinde aksiyal incelemede dalak iç ve alt kesimlerinde yüksek aktivite tutan kitle mavi oklar ile gösterilmiş (mavi oklar, ortadaki görüntü), koronal PET BT incelemesinde de yine kitle yüksek aktivitede izlenmektedir. (mavi ok, sağdaki görüntü). Ultrasonografi eşliğinde bu kitleden biyopsi yapıldı.
