MİYOM NASIL TEDAVİ EDİLİR?
- Gözlem
- Medikal Tedavi
- GnRH Analogları
- Androjenler
- Progestinler
- Cerrahi Tedavi
- Miyomektomi
- Abdominal Miyomektomi
- Laparoskopik Miyomektomi
- Histereskopik Miyomektomi
- Histerektomi
- Miyom Embolizasyonu (Uterin arter embolizasyonu - UAE)
- Odaklanmış Ultrason Tedavisi (HIFU)
Miyom Tedavisine Genel Bakış
Miyomların tedavisinde hastanın yakınması bulunmadığı taktirde tedavi yapılmadan takip edilebilir. Yakınmaları miyoma bağlı olabilecek kadınlarda tedavi yapılmalıdır. Klasik olarak miyomların tedavisi cerrahi olarak kabul edilmektedir. Rahmin korunması gereken durumlarda sadece miyom veya miyomların alınması (miyomektomi) tercih edilir. İleri yaşta ve artık çocuk istemeyen kadınlarda ise miyomlarla beraber rahmin de alınması (histerektomi) operasyonu uygulanır. Cerrahi için uygun olmayan olgularda veya cerrahi müdahale istenmeyen durumlarda ise miyom embolizasyonu giderek daha fazla seçilen bir yöntem haline gelmiştir.
Miyomlarda Gözlem
Doğurganlık dönemindeki çok küçük miyomlar 40 yaş civarına dek hiçbir müdahale yapılmadan 3-6 ayda bir yapılan klinik muayene ve ultrasonografi ölçümleri ile takip edilir. Amaç küçük miyomların büyümemeleri halinde doğurganlık açısından rahime zarar verebilecek girişimlerden kaçınmaktır. Menopoza girildiğinde kendiliğinden gerileyerek kaybolacakları düşüncesinden hareketle menapoz öncesi dönemde biraz daha büyük olan miyomlar da düzenli muayenelerle takip edilebilir. Takip sırasında büyümeyen veya büyüklüğü 10-12 gebelik haftasına ulaşmamış olan ya da yakınmaya yol açmayan miyomlarda herhangi bir cerrahi girişim uygulanmaz.
Miyomlarda İlaç Tedavisi
İlk amaç miyoma ait bulguların geçici olarak giderilmesidir. Miyomun küçültülmesi sonucu bazı yakınmalar ortadan kalkacağı gibi, adetin önlenmesi ile de hastanın kan kaybı en aza indirgenir. Ayrıca cerrahiye yardımcı olarak miyom kitlesinin küçültülmesi ve teknik olarak çıkarılmasında kolaylık sağlar.
GnRH Analogları: Özel durumlarda kullanılan, kısa sürede cevap alınan bir tedavi yöntemidir. Bu ilaçların 6 ay süre ile kullanılması miyom boyutlarında %50’ye yakın bir küçülme sağlamaktadır. Fakat tedavi kesildikten sonra 6 ay içinde miyom eski boyutlarına ulaşır. Bu nedenle diğer tedavilere ek bir tedavi şekli olarak kullanılır. En çok miyomların cerrahi olarak alınmasından önce boyutlarının küçültülerek ameliyatın kolaylaştırılması ve kan kaybının azaltılması için kullanılmaktadır.
Androjenler: Yumurtalık ve böbrek üstü bezlerde normalde de üretilen androjenler (erkeklik hormonları) ilaç olarak verildiklerinde miyomların neden olduğu bazı rahatsızlıkları engelleyebilirler. Danazol isimli sentetik bir androjen miyomların ve rahmin küçülmesine neden olurken adet kanamaları kesilir. Fakat bu ilaç kilo artışı, depresyon, akne, baş ağrısı, seste kalınlaşma ve tüylenme gibi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle günümüzde tercih edilmemektedir.
Progestinler: Geçmişte önerilen ve kullanılan bir alternatif olmasına rağmen yapılan çalışmalarda miyomun büyüklüğüne dair verdiği karışık sonuçlar nedeniyle günümüzde myom tedavisinde pek kullanılmamaktadır.
Miyom Tedavisinde Uygulanan Cerrahi Teknikler
Cerrahi olarak miyom tedavisinde miyomektomi- sadece miyom ya da miyomların çıkarılması veya histerektomi- tüm rahim dokusunun miyomlarla birlikte çıkarılması teknikleri uygulanır. Miyom tedavi kararın alınmasında;
- Hastanın yaşı,
- Doğurma arzusu,
- Ek patolojilerin oluşu (endometriosis, over kisti…),
- Miyomun büyüklüğü ve yerleşme yeri dikkate alınarak planlanır.
Histerektomi - Rahimin Tamamen Çıkarılması
Miyom tedavisinde tüm rahim dokusunun alınması olarak tanımlanan histerektomi hızla büyüyen yakınmalara yol açan miyomları olan, ileride gebelik düşünmeyen ve ileri yaş hastalarda uygulanan bir yöntemdir. Histerektomi ameliyatının türünün seçimi operasyona neden olan hastalığa, hastalığın yaygınlığına, hastanın yaşına, cerrahın tercih ve deneyimine bağlıdır. Miyom tedavisinde histerektomi birkaç şekilde uygulanabilir:
- Total Abdominal Histerektomi (TAH): Histerektomilerin yüzde 75’i abdominal (karın) yoldan yapılır.
- Vajinal Histerektomi (VAH): Vajinanın üst tarafından açılan küçük bir kesikten rahimin çıkarılmasıdır. Çok yaygın olmasa da bazen aynı anda yumurtalıkların alınması da olanaklı olmaktadır. Rahmin sarkması vajinal histerektomi yapılmasının en yaygın nedenleridir. Her kadın vajinal histerektomiye uygun değildir; vajina genişlemişse ya da vajinal doğum yapılmamışsa çok zor olabilmektedir.
- Laparoskopi Yardımıyla Vajinal Histerektomi (LAVH): Laparoskopi ile karından açılan bir kaç delikten yapılan işlemler sonrası vajina kısmından ameliyata devam edilir ve rahim (bazen yumurtalık ve tüplerle birlikte) vajinadan çıkarılır. Karın açık ameliyattaki gibi kesilmez.
- Laparoskopik Histerektomi: Ameliyat sadece laparoskopik olarak yapılır ve vajina kısmından hiçbir işlem yapılmaz. Rahim karındaki deliklerden ufak paralanarak çıkarılır.
Miyomektomi - Sadece Miyomun Çıkarılması
Miyom tedavisinde kullanılan bu cerrahi teknikte myomun rahim duvarından basitçe sıyrılarak çıkartılması işlemidir. Çocuk isteyen kişilerde rahmin korunmasını sağlayan bir yaklaşımdır. Miyomektomi ile miyomları alınmış bir kişide 5 yıl içerisinde tekrar miyom oluşma riski %50-60 kadar bulunmuştur, bunların dörtte birinde (%10-15) tekrar ameliyat gerekmiştir. Miyom çıkartıldıktan 6 ay sonra hasta arzu ederse gebeliğe izin verilir.
- Laparoskopik Miyomektomi: Daha çok miyomların rahmin dış yüzeyine yakın olduğu durumlarda (subserozal miyomlar) ve çok büyük olmayan (10 cm’den küçük) miyomlarda, 4’den fazla miyom olmayan durumlarda önerilir. Açık ameliyatta olduğu gibi bunda da miyomların ileriki yıllarda tekrarlama riski vardır. Açık ameliyatta olduğu gibi çok nadiren ameliyat sırasında gelişebilecek kanama gibi bazı durumlardan dolayı rahmin tamamen alınması (histerektomi) gerekebilir.
- Histereskopik Miyomektomi: Submukozal miyomlarının sebep olduğu aşırı uterin kanamalarının yönetimi için kabul edilebilir bir yöntemdir. Vajinadan ve rahim ağzından rahim içine uygulanan histeroskop denen aletle rahim iç tarafındaki (submukozal) miyomların alınması ameliyatıdır. Bu yöntemle sadece rahim iç yüzeyindeki yani submukozal miyomlar alınabilir. Ameliyat genel ya da spinal anestezi altında yapılabilir, ortalama yarım saat kadar sürer. Hasta hastaneden aynı gün ya da ameliyattan 1 gün sonra taburcu edilir. Hastanın evinde tamamen toparlanması da 3 gün – 1 hafta arasında değişen kısa bir sürede gerçekleşir. Diğer ameliyatlarda olduğu gibi miyomların ileriki yıllarda %10-20 oranında tekrar oluşma riski vardır.
- Abdominal Miyomektomi: Karnın enine yada dikine bir kesi ile açılarak (laparotomi) miyomların alınması operasyonudur. Uterusun (rahmin) dış yüzeyinde yani subseröz olan ve rahim duvarının içerisinde yani intramural olan miyomlar için uygun bir ameliyattır. Ameliyat genel anestezi veya bölgesel anestezi altında yapılır ve süresi değişebilmekle beraber genellikle 1 saat kadar sürer. Sadece miyom alındığı ve rahim alınmadan bırakıldığı için bu ameliyattan sonra hastaların gebe kalabilmeleri mümkündür. Ameliyat sırasında kanama yada ameliyattan sonra enfeksiyon gelişmesi gibi nadir riskleri vardır.
Çoklu miyomların tedavisinde miyomektomi sonrası tekrarlama riski yüksek olup buna bağlı ameliyat sonrası hastaların yakınmaları devam edebilmektedir. Miyomektomi sonrası yakınmaların tekrarladığı durumlarda pelvik MR incelemesi yapılır. Pelvik MR incelemesinde miyomların bir kısmının halen görüldüğü durumda miyom embolizasyonu öncelikli tedavi seçeneği olmalıdır.
27 yaşında hasta iki kez miyomektomi ameliyatı geçirmiş. Ameliyat sonrası yakınmalarının devam etmesi üzerine yapılan MR incelemesinde rahimi dolduran çok sayıda tekrarlayan miyomlar izlenmiştir. Rahim boyutları 160x102 mm olarak ölçülmüştür (ortadaki imaj)
42 yaşında kadın hasta, 6 yıl önce miyom tedavisi olarak myomektomi geçirmiş. Yakınmaları devam etmesi üzerine yapılan MR incelemesinde uterusu dolduran 7x8 cm boyutunda nüks myom saptanması üzerine miyom embolizasyonu uygulandı.
Miyom embolizasyonu ile ilgili detaylı bilgi için aşağıdaki linke tıklayınız.
[Miyom Tedavisi]
Diğer Video sunumları için Cihangiroglu TV' ye bakınız.