ARTERİOVENÖZ MALFORMASYON
Arteriovenöz Malformasyon Nedir?
Damarların kusurlu gelişimine anomali denir. Burada normal bir damar gelişimi ve doku ilişkisi görülmez. Atardamar ile toplardamarın doku beslenmesi olmaksızını direkt ilişkilenmesine arteriovenöz malformasyon denir. Arteriovenöz malformasyon sıklıkla beyinde gelişirken nadiren diğer vücut damarlarında da ortaya çıkabilir. Bu vasküler malformasyon klasik olarak 3 komponentten oluşur. Besleyici atardamar, normalde olması gereken kapiller yapının gelişmeyip yerine kapiller yumak şeklinde izlenen nidus formasyonu ve drenaj toplardamarlarından oluşur. AVM' nin bulunduğu yerde kapiller yapı gelişmediği için doku beslenmesi söz konus olmayıp gelen kan besleyici atardamardan nidus yumağını doldurup drenaj toplardamarlarına boşalır. Yani bu akımda doku beslenmesi söz konusu değildir.
Arteriovenöz Malformasyonun Belirtileri Nelerdir?
AVM' nin bulunduğu yere göre yakınmalar değişkenlik gösterir. Beyinde beslenme yetersizliğine bağlı infarkt, drenaj toplardamarlarında basınçın artmasına bağlı olarak kanama ya da epilepsi nöbetleri, baş ağrısı yakınmaları ortaya çıkabilir.
Arteriovenöz Malformasyon Nasıl Teşhis Edilir?
AVM' lerin teşhisinde öncelikle manyetik rezonans görüntüleme gelmektedir. Kontrastlı incelemede nidus yapısı rahatlıkla ayırt edilir. İnceleme MR anjiografi de eklendiğinde vasküler malformasyon yüksek doğrulukla tanımlanır.
MR ve MR anjigorafi yeterli olmakla birlikte tanıda altın görüntüleme yöntemi DSA yani kateter anjiografidir. Yüksek doğrulukla tanı konulup tedavi plan yapılabilir. Girişimsel radyoloji bölümlerinde anjiografi ünitesinde günübirlik kasıktan girilerek anjiografi yapılır. Anjiografi öncesi ba
zı kan testlerinin yapılması gerekmektedir.
Arteriovenöz Malformasyon Nasıl Tedavi Edilir?
Beyin AVM tedavisinde 3 temel yöntem kullanılmaktadır. Temel tedavi yöntemi girişimsel radyolojide uygulanan embolizasyon olmakla birlikte beyin arterivenöz malformasyonların tedavisinde tek ya da kombine tedavi uygulanabilir. Cerrahi, damar yolu ile tıkama (embolizasyon) ve radyoterapi olarak tanımlanan gama-knife yöntemleri birlikte ya da ayrı kullanılabilir. Lezyonun yerleşimine, hayati organlarla ilişkisine, ilgili klinikler beyin cerrahisi ve girişimsel radyolojinin tecrübesine göre bu tedavi yöntemleri ayrı ayrı ya da birlikte uygulanabilmektedir.
AVM embolizasyonu girişimsel radyoloji bölümlerinde anjiografi ünitesinde genel anestezi altında kasık atardamarından girilerek yapılır.
Beyin dışı yerleşimdeki AVM' lerde girişimsel radyolojide uygulanan embolizasyon tek başına yeterli olabilmektedir. Embolizasyon beyin dışı arteriovenöz malformasyonlarda sedoanaljezi de yeterli olmakta genel anestezi gerekmemektedir.
Tedavi yaklaşımından en önemli nokta nidus komponentine ulaşım şeklidir. Çoğunlukla bu yaklaşım mikrokateter kullanılarak atardamar yolu ile sağlanır. Alternatif teknikler olarak perkütan yolla yani direkt ciltten girilerek de nidusa yaklaşılabileceği gibi toplardamar yoluyla yani retrograd girilerek de sklerozan ilaç uygulanabilir.
Akımın çok yüksek olduğu olgularda riskin azaltılması amacıyla akım azaltıcı teknikler de işleme eklenir. Bu amaçla işlem sırasında balon ile tıkayıcı kateterler, türnikeler ya da ilave koil embolizasyonu atardamar ya da toplardamar yolu ile uygulanabilir. Embolizasyonda glue ya da onyx olarak tanımlanan yapıştırıcı maddeler kullanılarak tedavi tamamlanır.
ARTERİOVENÖZ FİSTÜL
Arteriovenöz fistül sık olarak görülmeyen vasküler bir malformasyondur. Vücutta en sık beyinde görülen AVF AVM' den farklı olarak direkt olarak arter -atardamar ile ven yani toplardamarın ilişkisi söz konusu olup AVM' de görülen kapiller bir yumak olan nidus formasyonu bulunmamaktadır.
Teşhisinde altın görüntüleme yöntemi kateter anjiografi diğer adıyla dijital subtraksiyon anjiografidir. Girişimsel radyoloji bölümlerinde anjiografi ünitesinde günübirlik uygulanan işlem tanı yönünden yüksek doğruluk sağlamaktadır.
Tedavisinde embolizasyon ön planda olan bir tedavi yöntemidir.
Arteriovenöz fistülün bir tipi de beyinde gelişen karotikokavernöz fistüldür. Anevrizmaya bağlı gelişen direkt fistülde embolizasyon öncesi anevrizma ile birlikte toplardamarlar dolar iken embolizasyon sonrası anevrizmanın ve toplardamarların dolmadığı izlenmiştir.
Arteriovenöz malformasyon nedir? Arteriovenöz malformasyon nasıl tedavi edilir?
