Koleksiyon herhangi bir boşlukta sıvı birikmesidir. Sıvı iltihabi olmadığı zaman kist, lenfosel olarak adlandırılır iken içerisinde iltihap olduğunda apse olarak adlandırılır. Apseler karaciğerde, karın boşluğunda ya da akciğer içerisinde olabilir. Daha önce geçirilmiş ameliyatlar apse gelişimi için en sık nedendir.
Belirtileri
Apse ağrı, ateş ve halsizliğe yol açabilir. Özellikle ateş düşürücü kullanılmasına karşın dirençli ateş varlığında ya da antibiyotik kullanılmasına karşın dirençli ateş durumunda mutlaka apse düşünülmelidir. Ağrının bulunduğu alan ve geçirilmiş ameliyat öyküsüne göre ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi ile değerlendirme yapılır.
Teşhis
Ultrasonografide tipik bulgusu sıvı kolleksiyon varlığı ile birlikte içinde hava görüntüsü apsenin tanısını kolaylıkla koydururu. Bilgisayarlı tomografide apse tipik olarak düzgün bir kapsül formasyonu olan ve sıvı kolleksiyonlar olup kontrast sonrası çevresel kontrast tutulumu gösterir. Manyetik rezonans görüntüleme incelemesinde apse tanısı diffüzyon ağırlıklı görüntülerle kolaylıkla konur.
Tedavi
Girişimsel radyoloji bölümünde sıvı birikimlerinin direkt ciltten perkütan yolla tedavi edilir. Girişim genellikle ultrasonografi eşliğinde yapılmakla birlikte nadiren bilgisayarlı tomografi (BT) eşliğinde de yapılabilir.
Kolleksiyon boyutlarına göre mandrenli iğneler (seldinger, Chiba vb) ile girilerek tamamen boşaltılır. Boyutları büyük kolleksiyonlarda içerisine kateter yerleştirilerek serbest drenaja bırakılır. Kateter yerleştirilmesi Seldinger tekniği (önce iğne, içerisinde kılavuz tel, tel üzerinden kateter kaydırılarak kist ya da kolleksiyon içerisine yerleştirilir ) ya da Trocar tekniği (kateter içerisindeki iğne ile direkt ciltten girilerek apse içerisine ulaşıldıktan sonra kateter sabit tutulup iğnesi çıkarılarak yapılır) ile kolaylıkla uygulanır.
Gelen sıvı berrak olmadığı durumda mikrobiyolojik analize gönderilmesi gerekebilir. Antibiyotik alan hastalarda mikrobiyolojik analiz sonuç vermeyebilir.
Drenaj kateteri (Pigtail kateter, sağda görüntü) uç yuvarlak kesiminde aralıklı delikler mevcut olup bu kesim kolleksiyon içine yerleştirilirken diğer uçu ciltten dışarıya çıkarılarak sıvının drenaj torbasında birikmesi sağlanır.
Kateter yerleştirilen hastalarda kateterin ucu drenaj torbasına bağlanarak biriktirilir. Kateter cilte dikilerek giriş yeri steril koşullarda kapatılır. Günlük gelen miktar aynı zamanlarda (örneğin her sabah 08:00 de gibi) boşaltılarak miktar kaydedilir. 3 günde bir hastanın pansumanı yapılıp günlük gelen miktar gözden geçilir. Günlük gelen miktar 20 cc’ nin altına düştüğü zaman kateter çıkarılır.
