Varikosel

VARİKOSEL NEDİR?, VARİKOSEL NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Varikosel Nedir?

Varikosel erkeklerde testisleri koruyan cilt torbası olan skrotumde yer alan toplardamarların genişlemesidir. Görülme sıklığı genel erkek nüfusunda yaklaşık %15 olup, kısırlık diğer adıyla infertil erkeklerin de %40' ında varikosel saptanır. Varikosel 10 yaşın altında çocuklarda nadirdir.

Varikosel Bulguları

Varikoselde klinik bulgular çeşitlilik gösterebilir. Varikosel herhangi bir yakınmaya yol açmayabilir. Eğer yakınmalara yol açarsa bunlar;

• Skrotumda kitle ya da şişme
• Skrotumda ağrı
• Testislerde küçülme (atrofi)
• Kısırlık (infertilite)
• Subfertil durum, halen hamile kalmanın mümkün olduğu durumlardır.

Testiste normalde bulunan toplardamarlar (pampiniform venler) sperm üretimi için hayati olan testisin ısı düzenlenmesinde önemlidir. Varikosel bu dengenin bozulmasına yol açar ve normalde 35 derecede sürdürülmesi gereken ısı 37 dereceye çıkmasına sebep olur.

Varikosel birincil ve ikincil nedenlere bağlı olabilir. Bir çok varikosel birincil nedenlere bağlı olup testisin toplardamarında (internal spermatik ven) konjenital olarak kapak yokluğu ya da yetersizliği ile sonuçlanır. Sol testis sağa göre çok daha sıklıkla etkilenir ve solda görülme sıklığı %85' dir. Çift taraflı varikosel nadir olmayıp %15 sıklıkla görülür. Fakat izole sağ varikosel son derece nadir olup ikincil nedenler dikkatle araştırılmalıdır.

İkincil varikosel (sekonder varikosel) daha az sıklıkla görülür. Dış bası (lenf nodu), tıkanıklık (böbrek toplardamar tıkanıklığı), veya böbrek ile dalak arasında şant olduğunda testis toplardamarında artmış basınç sonucu gelişir.

Doppler incelemede testis çevresinde genişlemiş toplardamarlara ait görünüm.

Varikosel Teşhisi

Varikosel teşhisinde tüm radyolojik tanı yöntemleri kullanılabilir ve tanıya katkı sağlar. Tanı ilk kullanılan yöntem ultrasonografidir. Herhangi bir riski bulunmayan bu yöntem ile büyük oranda teşhis konur.

Varikoselin Ultrasonografi bulguları;

• Testis toplardamarlarında genişleme olup (pampiniform pleksus) çapları 2-3 mm' den geniştir.
• Damarlar tipik olarak yılanvari görünümdedir.
• Nefes tutulup ıkındırıldığında akımın tersine döndüğü görülür.
• Doppler ultrasonografi reflünün yani kaçağın derecesini belirlemede kullanılır.

Bilgisayarlı tomografi genişlemiş toplardamarları gösterebilir.

Varikosel teşhisinde venografi girişimsel radyoloji bölümlerinde anjiografi ünitelerinde uygulanan altın tanı yöntemidir. Bu işlem genellikle varikosel embolizasyonu esnasında yapılır. Kasıktan girilerek toplardamara kateter yerleştirilip kontrast verilerek yapılır. Bulgular;

• genişlemiş testis toplardamarları
• venografi sırasında verilen ilaçın testis torbası olan skrotuma doğru geri akmasının gösterilmesidir.

Tanıda manyetik rezonans görüntüleme de (MR) kullanılır. MR incelemesinde de genişlemiş toplardamarlar gösterilir.

Varikosel Tedavisinde Embolizasyon

Varikoselde temel olarak iki tedavi yöntemi mevcuttur. Cerrahi ya da girişimsel radyolojide yapılan embolizasyon temel tedavi teknikleridir. Varikosel erkek infertilitesinin cerrahi olarak düzeltilebilir nedenlerinden biridir. Testis toplardamarının cerrahi olarak bağlanması tedavi yöntemidir.

Varikosel cerrahisi sonrası tekrarlayan ya da cerrahi istemeyen hastalarda da testis toplardamarının embolizasyonu uygulanır. Varikosel embolizasyonu girişimsel radyoloji bölümlerinde anjiografi ünitesinde uygulanır. Genel anestezi gerektirmeden günübirlik yapılabilen bir tedavi yöntemidir. Kasık ya da boyun toplardamarından girilerek selektif olarak testiküler toplardamarlara kateter denilen ince borucuklar yerleştirilir. Bu kateterlerden kontrast madde verilerek öncelikle venografi uygulanır. Venografide testis toplardamarlarında geriye yani testis torbasına doğru geri kaçış gösterilir. Bu aşamadan sonra testis toplardamarlarına koil, sklerozan madde ya da glue denilen yapıştırıcılar kullanılarak embolizasyon uygulanır.

Varikosel embolizasyonu riskleri nadir olup embolizasyon sırasında toplardamarda delinme ve buna bağlı kanama, koil denilen küçük metalik sarmalların akciğere kaçması söz konusu olabilir.

Venografi incelemesinde kontrast maddenin testislere doğru geri kaçısı - varikosel görünümü (sol), sklerozan tedavi sonrası geri kaçısının -reflünün olmadığı venografi görünümü (sağ).

[Varikosel Belirtileri Nelerdir?]