DİYABETİK AYAK TEDAVİ PLANLAMASI NASIL YAPILMALIDIR?
Diyabetik ayak şeker hastalarının %15' inde görülebilen ve organ kayıplarının en sık nedeni olan klinik bir durumdur. Organ kaybının minimumda tutulabilmesi için çok hızlı müdahale edilmeli ve tedavi planlanmasında gecikilmemelidir.
Diyabetik ayak tedavi planlamasında en önemli yaklaşım multidisipliner yaklaşım ve buna bağlı olarak hastane içi diyabetik ayak organizasyondur. Bu organizasyonda dahiliye- endokrinoloji, ortopedi ve girişimsel radyoloji uzmanları mutlaka bulunmalıdır. Diyabetik ayak polikliniği kurulmuş hastanelerde tedavi başarı oranları yüksek olup doku ve organ kayıpları en aza indirgenebilmektedir. Diyabetik ayak hastaları randevularına aç ve susuz olarak gitmeli ve kan tahlillerine hazırlıklı olmalıdır.
Diyabetik ayak gelişen hastanın en hızlı sonuç alınması yönünden ilk başvurması gereken bölümler dahiliye ve girişimsel radyolojidir. Girişimsel radyoloji bölümünde iki sorunun cevabı aranır. Bunlar;
- Damar tıkanıklığı var mı?
- Ayaktaki yaraya kemik tutulumu eşlik ediyor mu?
Bu amaçla her iki bacak ( alt ekstremite) arteriyel -atardamar Doppler incelemesi yapılır. Ayak yarasına yönelik röntgen ve gereğinde ayak MR (manyetik rezonans ) görüntüleme uygulanır.
Aynı gün dahiliye muayenesinde kan testleri çalışılır. Bunlar;
- Şeker testleri AKŞ ve Hb A1c,
- Böbrek testleri üre ve keratin, elektrolitler
- Enfeksiyon testleri CRP ve prokalsitonin
- Anjiografi hazırlık testleri hemogram, PT, PTT, INR bakılır. Test sonuçlarına göre ilaç tedavisi yeniden düzenlenir.
Aynı gün damar tıkanıklığı var ise aktif enfeksiyon yok ise anjiyografi ve damar tedavisi planlanır. Aktif enfeksiyon var ise ya da damar tedavisi yapılmış kronik yara-kuru gangrene sahip hastalar ortopedi tarafından değerlendirilip debritman ya da ampütasyon planı yapılır.
Bu süreçten sonra hastanın takibi ve yara bakımı ortopedi ve dahiliye uzmanları tarafından yapılır.
Diyabetik ayak organ kayıplarının sık nedeni olup bu riskten korunmak için öncelik kan şekeri düzenlenmesinin çok dikkatli yapılmasıdır. Diyabetik ayak gelişen hastalarda organ kayıplarının minimumda tutulması için öncelikli yaklaşım diyabetik ayak polikliniği kurulmuş ve girişimsel radyolojisi olan hastanelere başvurmaktır.
Diyabetik ayak tedavi planlaması nasıl yapılır?